Wanneer oktober aan de deur komt kloppen, weet je dat er heel wat in beweging is. De warmte van de zomer verschuift zich stilaan naar de kleuren van de herfst, de zomervakantie ligt alweer achter je waarbij je misschien nu opnieuw aan het plannen gaat en zoekt naar je volgend (ontspannend) avontuur. Hopelijk heeft de zomer je goed gedaan, ben je ontspannen, veerkrachtig en ga je met zin aan het werk. Waar we in de vorige nieuwsbrief aandacht hadden voor een gezonde leefstijl, staan we vandaag stil bij wat het betekent als je - desondanks - ziek wordt, of lijdt aan een chronische aandoening, waardoor je – vaak tegen wil en dank – verplicht wordt om even tot rust te komen en je te focussen op je eigen herstel.
Ziek. Pech en Invloed
“Ziek” is een breed begrip. In dit artikel gebruiken we de term “ziek” voor de griep, maar ook voor een burn-out, gebroken been of een ernstige darmontsteking. Ziekte kan je ervaren als een onaangename staat van zijn die lang of kort kan duren, maar zich afspeelt binnen een begrensde periode. Evengoed bestaat er ziekte als blijvend feit, dat noemen we chronisch ziek. Voorbeelden hiervan zijn astma, suikerziekte, depressie, reuma, eczeem, anorexia, hart- vaatziekten of kanker. Soms is ziekte - acuut of chronisch - zeer ernstig en heeft het grote gevolgen. Ook kan het gebeuren dat iemand lijdt aan een chronische ziekte en er meestal nauwelijks last van heeft. Ziekte overkomt ons in veel gevallen. Door een gezonde leefstijl te hanteren kan je dit op positieve wijze beïnvloeden, wat maakt dat gezonde voeding en frequente beweging, een goed slaap ritme en ook ontspanningsmomenten belangrijk zijn in je leven. Daarnaast is het ontwikkelen van een positieve kijk op dingen, en het vermogen om zaken die ons niet langer dienen los te laten, heilzaam voor een goed welzijn. “Zelfkennis is het begin van alle wijsheid”, zo zegt het spreekwoord, en daar kan je wat mee in dit kader. We kunnen bijvoorbeeld niet voorkómen dat we aanleg hebben tot het ontwikkelen van een ziekte, maar we kunnen wel bij onszelf op zoek gaan naar manieren om hier op een gezonde wijze mee om te gaan.
Ziek. Werk en Gedrag
Maar wat als je toch ziek wordt en hierdoor van je werk moet verzuimen? Hoe gaat dat in zijn werk? Wat zijn de afspraken tussen jou en je werkgever? Regels verschillen per land, en ook iets per werkgever. Ons advies is dan ook om op je eigen werk eens na te gaan wat precies de afspraken zijn! In het algemeen geldt het volgende. Bij kort verzuim stem je dit af met je leidinggevende, je overlegt over taken die moeten worden overgenomen en je neemt ruimte voor je herstel. Ben je vaker per jaar kort ziek, dan kán dit betekenen dat er meer aan de hand is. Is dat zo, of ziet het ernaar uit dat je ziekte langer zal duren, dan is het van belang relevante zaken te bespreken met je leidinggevende, en heldere afspraken te maken. Je hoeft niet te vertellen wat je precies mankeert, wel is het fijn als je werkgever weet welke werkzaamheden je beter niet kunt doen, en of dit lang gaat duren. Dat klinkt misschien koel en zakelijk. Toch leert de ervaring dat juist de onduidelijkheid die ontstaat zónder heldere afspraken, een grote bron van stress kan worden. Over en weer kunnen er dan verwachtingen ontstaan die niet uitkomen. Vaak leidt dit tot verdriet of boosheid, soms zelfs tot conflict. Is er helderheid, dan kan je zelf sámen met je werkgever in openheid bekijken wat wijs is om te doen.
Ziekteverzuim en Re-integratie
Soms maakt ziekte werken onmogelijk en is dat glashelder. Sowieso associëren we ziekte met het nemen van afstand en rust, of met het starten van een behandeling die alle energie en tijd vraagt. Toch kan het voorkomen dat iemand wél zou willen werken, als dat maar aangepast zou zijn aan wat iemand aankan, in tijd en in taken. Ook hier geldt dat het wijs is dit te bespreken, zodat de plussen en de minnen in kaart worden gebracht. Iemand die ziek is, is verhoogd kwetsbaar. Een werkgever is geen hulpverlener, en weet niet direct hoe zich te verhouden tot iemand die niet helemaal fit is. Maar er is ook een andere kant. Werk is méér dan het uitvoeren van taken. Het is afleiding van de ziekte, collega’s zien, verbonden blijven, je uitgedaagd voelen door een klus. Dit kan heel goed zijn voor herstel! Om werknemer en werkgever te ondersteunen in de omgang met ziekte en re-integratie is er wet- en regelgeving. Vaak zijn er diverse partijen betrokken zoals familie, een huisarts, bedrijfsarts of specialist. Jij, als werknemer bent samen met je werkgever in principe regiehouder.
Wet & Regelgeving
De wet- en regelgeving rond ziekteverzuim en werkhervatting verschilt per land, hoewel er veel gedaan wordt om deze verschillen tot een minimum te beperken. In Nederland bestaat de Wet verbetering Poortwachter ( 2002). Het werken volgens de stappen, beschreven in deze wet heeft vermoedelijk een positief effect gehad op het terugdringen van langdurige ziekteverzuim. Het doel is mensen goed te begeleiden, als ze verzuimen van hun werk door ziekte.
https://www.uwv.nl/particulieren/ziek/ziek-met-werkgever/re-integreren-tijdens-ziekte/detail/stappenplan-bij-ziekte https://www.uwv.nl/werkgevers/brochures/werkwijzer-poortwachter.aspx
In België is een nieuw ( december 2016) Koninklijk Besluit (KB) van kracht rond verzuim en re-integratie, die aanleunt bij de Nederlandse wetgeving waardoor verzuimbegeleiding meer gefaseerd verloopt en er verschillende aanvragers kunnen zijn. Naast de werkgever en adviserend geneesheer, is het ook voor de werknemer zelf mogelijk om een aanvraag tot re-integratie in te dienen bij de werkgever. Doel van het KB is dat er snellere dialoog op gang komt bij ziekteverzuim, waardoor betere en duurzame re-integratie mogelijk wordt.
http://www.werk.belgie.be/defaultNews.aspx?id=45447
In Frankrijk is de bedrijfsarts de centrale actor in geval van re-integratie. In geval van een beroepsziekte, zwangerschapsverlof of na 30 dagen ziekte, kunt u contact opnemen met de bedrijfsarts zoals beschreven in artikel L1226-8 van het Arbeidswetboek.
Meer weten?
Wilt u ondersteuning krijgen bij het veranderen van uw situatie of gedrag? Waarom praat u niet met iemand van het EAP? Voel je vrij om ons je vragen te stellen. Ga naar de helpdeskpagina en ontdek hoe u contact met ons kunt opnemen.